Typy szalunków we współczesnym budownictwie
2020-09-16
Beton ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, jest jednym z najczęściej używanych materiałów konstrukcyjnych na świecie. Aby jednak stworzyć element betonowy, należy płynną mieszankę betonową wlać do specjalnie zaprojektowanych form zwanych szalunkiem. Deskowanie jest ważnym elementem w konstrukcji betonowej, ponieważ musi utrzymać wylany beton bez rozwarstwienia, aż do jego stwardnienia i uzyskania odpowiedniej wytrzymałości.Jaki powinien być szalunek?
Chociaż istnieje wiele materiałów wykorzystywanych do złożenia szalunku, to jednak każdy z nich powinien spełniać określone właściwości użytkowe podczas wznoszenia konstrukcji monolitycznych. Do najważniejszych z nich zaliczamy:
- zdolność do wytrzymywania obciążeń
- zachowanie odpowiedniego kształtu
- szczelność wszystkich połączeń
- rodzaj materiału pozwalający na wielokrotne użycie i łatwy demontaż
- lekkość brak odkształceń na jego powierzchni
- odporność na obciążenie mokrym i suchym betonem
Podczas wyboru szalunku należy określić rodzaj betonu i temperaturę wylewania, ponieważ te czynniki mają znaczący wpływ na wywierany nacisk na ściany deskowania. Do podparcia i spięcia szalunku stosuje się elementy takie jak podpory, słupy, ankry, ściągi i zaciski szalunkowe.
Poniżej przedstawiamy przegląd najpopularniejszych materiałów używanych w szalunkach.
Szalunek drewniany
Szalunki drewniane są najstarszym stosowanym rodzajem deskowania w budownictwie. Montuję się go na miejscu i jest formą bardzo elastyczną, dzięki czemu jest:
- łatwy do usunięcia
- niska masa elementów
- łatwość formowania w dowolny kształt, wysokość i rozmiar
- wysoce ekonomiczny
Jednak przed ponownym użyciem deskowania z drewna, należy sprawdzić jego stan (czy na przykład nie ma w nim termitów). Kolejną jego wadą jest czasochłonność montażu i dlatego nie sprawdzi się w przypadku większych projektów. Szalunek drewniany jest zalecaną opcją w przypadku niewielkiej inwestycji, obniżenia kosztów pracy i podczas elementów betonów o nieregularnym kształcie.
Deskowanie ze sklejki
Szalunek ze sklejki jest wyprodukowany z połączenia kilku warstw materiałów drewnianych, o różnych grubościach i rozmiarach. W zastosowaniach szalunkowych służy głównie do poszycia i okładziny warstwy szalunkowej. Deskowanie ze sklejki posiada podobne właściwości do szalunków drewnianych, jednak cechują się większą wytrzymałością i trwałością. Aby stwardniały beton nie przylegał do powierzchni szalunku, należy przed użyciem nanieść olej antyadhezyjny.
Szalunki stalowe
Deskowanie stalowe staje się coraz popularniejsze ze względu na długą żywotność i wielokrotne użycie. Jednak są wyborem bardzo kosztownym a ich ciężar jest dużo wyższy niż w pozostałych typach szalunku. Oto kilka z głównych cech szalunków stalowych:
- wytrzymałość i trwałość
- Gładkie wykończenie elementów betonowych
- wodoodporne
- łatwe w montażu i demontażu
- możliwość zastosowania do zakrzywionych konstrukcji
Szalunki aluminiowe są bardzo podobne do szalunków stalowych z tym, że deskowanie aluminiowe jest dużo lżejsze, ale za to ma mniejszą wytrzymałość niż stal.
Szalunek plastikowy
Deskowanie z tworzywa sztucznego powoli staję się najpopularniejszym wyborem podczas szalowania konstrukcji betonowej. Składa się z blokujących paneli lub modułowych elementów, wykonanych z bardzo lekkiego a zarazem wysoce wytrzymałego tworzywa sztucznego. Można je czyścić wodą i nadają się do wielokrotnego użytku.
Szalunki tkaninowe
W budownictwie można również spotkać szalunki tkaninowe, znane jako szalunki elastyczne. System ten składa się z lekkich arkuszy tkaniny, które dzięki elastyczności można dopasować do nieregularnych i skomplikowanych form architektonicznych. Jest to nowe rozwiązanie w budownictwie, które daje sporą oszczędność kosztów, dzięki zmniejszeniu zużycia betonu.
Każda konstrukcja betonowa jest inna i różni się pod względem projektu i przeznaczenia. Należy zauważyć, że koszty deskowania wynoszą w granicach od 15% do nawet 25% całej inwestycji. Koszty te obejmują pracujący personel oraz wszelkiego rodzaju akcesoria szalunkowe wykorzystywane podczas szalowania. Z tego względu wybór najbardziej odpowiedniego szalunku jest zależny od projektu budynku i warto ich wybór powierzyć specjalistom.